Master of the Moestuin - tuinontwerp, mengteelt en zaaikalender

Tuinontwerp, mengteelt en zaaikalender

Deel 3 alweer van de serie Master of the Moestuin. Zoals beloofd gaan we deze keer verder in op het tuinontwerp, mengsteelt en op de zaaikalender. Het belangrijkste om rekening mee te houden als je een moestuin gaat aanleggen zijn de bodemsoort, de lichtval en de vochtigheid van de bodem.

Licht, bodemsoort & vochtigheid
Uiteraard mag de bodem niet vervuild zijn. Je kan controleren of de bodem van je moestuin vervuild is door er een bodemonderzoek op uit te laten voeren. Dit is zeker aan te raden als je een moestuin/guerrillatuin midden in de stad aan wilt leggen. Je kan een monstertje van de bodem opsturen naar een laboratorium dat je gegevens terug stuurt over de conditie van de bodem. Er zijn veel bedrijven die deze dienst verlenen. Mijn tip is om een aantal offertes aan te vragen om ze met elkaar te vegelijken. Gemiddeld kosten dit soort onderzoeken zo tussen de €50 en €275.
Ook kan je hier laten bepalen welke bodemsoort je precies in de tuin hebt. Maar in de meeste gevallen kan je dat ook op het oog zien. Zie aflevering 2 voor voorbeelden van hoe je de bodemsoort kan onderscheiden.

Als je twijfelt of de bodem van je moestuin niet te nat is, kan je eventueel in omliggende slootjes en grachtjes kijken hoe hoog het water daarin staat. Heb je daardoor het vermoeden dat het grondwater in jouw tuin ook erg hoog staat, dan is het het makkelijkste om gewoon een schep in de grond te zetten om te kijken hoe het in de bodem van jouw tuin gesteld is. Als je na 30cm geen water tegekomt zullen de meeste planten het zeker overleven in jouw tuin aangezien wortels vaak niet veel dieper dan 30cm de bodem in zullen groeien.

De stand van de zon ten opzichte van jouw tuin kan je het beste bepalen door op een zonnige dag in de ochtend, middag en avond even te kijken hoe het licht in de tuin valt. Gedurende de dag draait de zon natuurlijk. Zolang er in ieder geval enkele uren zon op de tuin valt, kan je hier best een mooie moestuin realiseren. Ook gedurende het jaar draait de zon natuurlijk ook. Vallen er in de winter en lente veel delen van de tuin in de schaduw door omliggende heggen en planten door de lage zon? Geen paniek! In de zomer staat de zon hoger aan de hemel en zal er minder slagschaduw op de tuin vallen.


Afbeelding: natuurlijkemoestuin.be

Waar houden mijn plantjes eigenlijk van?
Nu je de omstandigheden in de tuin hebt onderzocht moet je weten waar de plantjes die je in de moestuin wilt kweken eigenlijk van houden. Lees daarvoor de achterkant van de zakjes met zaden of bekijk het label die in de plantenpotjes zitten als je plantjes koopt.
Maak dan een schets van je tuin. Een plattegrondje. Geef hier op aan waar het licht en donker is in de tuin. En zet hier de namen bij van de planten en zaden die hier goed groeien.

Mengteelt en wisselteelt
Dan wordt het nog ietsjes complexer. Sommige planten zijn graag elkaar buren en anderen juist niet. Mengteelt is het bewust naast elkaar plaatsen van verschillende planten zodat ze elkaars groei en bloem ondersteunen en elkaar beschermen tegen insecten en ziekten:

Mengteelt beschermd tegen de volgende insecten en plantenziekten

[Kreuter, 2012]

Aaanbevolen combinaties:

[Kreuter, 2012]

Combinaties die beter vermeden kunnen worden:
 

[Kreuter, 2012]
 

Ook kunen planten elkaar onderling remmen of juist bevorderen in groei.
Er zijn ontzettend veel combinaties mogelijk. Je kan daarom het beste per plant uitzoeken welke buurplant het beste past bij de plant die je in de tuin wilt zetten.

Als je weet welke planten je naast elkaar in de tuin wilt zetten, en waar ze gezien de schaduw of zonlicht het beste kunnen staan in de tuin, ga je de plattegrond verder indelen. Je gaat ''plantenbedden'' tekenen (rijen of vierkanten waarbinnen je bepaalde planten gaat zaaien en planten).
Omdat de grond voedselarm en uitgeput zou raken als je ieder jaar dezelfde planten zou kweken in dezelfde bedden, moet je per jaar de planten omruilen per bed. Dit heet ''wisselteelt''. Zodra je de tuin hebt ingedeeld in bedden, kan je ook gaan bedenken welke planten er het volgende jaar in dat bed moeten worden gepland zodat de bodem vruchtbaar blijft. Dit is een voorbeeld van een effectieve indeling voor wisselteelt:

Zaaikalender
Zo, je bent er helemaal uit hoe je het aan wilt gaan pakken! Mooi! Tijd om de zaaikalender erbij te gaan pakken zodat alles optijd de grond in gaat. Sommige planten kunnen beter eerst opgekweekt worden onder glas voordat ze in de koude voorjaarsgrond worden gezet. Andere planten kunnen prima direct met hun blote billen in de grond gezet worden.

Hier kan je een link vinden naar de meest uitgebreide zaaikalender die ik kon vinden:


Kreuter, M.L., Basishandboek voor de Biologische Moestuin, 2012 , Deltas, Belgie

Volgende keer alle tips and tricks op het gebied van kweken en zaaien! Tot dan!

Lees verder: